Πατρολογία

Πατρολογία

Όσιος Αθανάσιος Α΄ Κωνσταντινουπόλεως. Επιστολές.

Μπορείτε να διαβάσετε ή να αποθηκεύσετε (download) τα βιβλία σε μορφή .pdf εδώ :

Αθανάσιος Α΄. Κωνσταντινουπόλεως. Επιστολαί προς τε τον Αυτοκράτορα και προς ετέρους, πολύν τον θείον ζήλον εμφαίνουσαι.

Ο Όσιος Αθανάσιος γεννήθηκε στην Αδριανούπολη της Θράκης (ή κατά άλλες πηγές στην Ανδρούσα της Μεσσηνίας περί το 1235 μ.Χ.), από τους ευσεβείς γονείς Γεώργιο και Ευφροσύνη. Το πρώτο του όνομα ήταν Αλέξιος και ήταν άνθρωπος μεγάλης εγκράτειας και σωφροσύνης.

Ο νηπτικός μη λόγιος άγιος Αθανάσιος Α΄ (1230 – 28 Οκτωβρίου 1310) διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά τα έτη 1289-1293 και 1304-1310. Στις ημέρες του προσαγορευόταν ως Νέος Χρυσόστομος.

Καταγόταν από την την Αδριανούπολη της Ανατολικής Θράκης . Το λαϊκό του όνομα ήταν Αλέξιος και οι γονείς του ονομάζονταν Γεώργιος και Ευφροσύνη. Σε μικρή ηλικία ασπάσθηκε τον μοναχισμό και μόνασε στο όρος Γόνος της Θράκης και κατόπιν στο Άγιο Όρος. Εκεί έζησε σε σπήλαιο κοντά στη Μονή Ιβήρων, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα. Διετέλεσε επίσης «τραπεζάρης» της Μονής Εσφιγμένου. Επί Ιωάννη Βέκκου διώχτηκε για την σταθερά ανθενωτική του στάση και θεωρήθηκε από τους συγχρόνους του ως Ομολογητής. Επελέγη από τον Αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β’ Παλαιολόγο ως Πατριάρχης και εξελέγη στις 14 Οκτωβρίου 1289.

Διακρινόταν για την ασκητικότητά του, την αυστηρότητα του ήθους και των αντιλήψεών του, καθώς και για την αντίθεσή του στην Ένωση με την Καθολική Εκκλησία.

Ο Όσιος Αθανάσιος διακρίθηκε για την αυστηρότητα των αντιλήψεων του, όχι μόνο στον μοναχικό βίο αλλά και στην ποιμαντική δραστηριότητα του κλήρου και ιδιαιτέρως των επισκόπων. Η προσπάθεια του να επιβάλει την τάξη στους απείθαρχους και περιφερόμενους μοναχούς, όπως και η επιμονή του για την επιστροφή των επισκόπων που έμεναν στης Κωνσταντινούπολη στις επαρχίες τους προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις. Οι θαρραλέες προσπάθειές του, που θα έδιναν ριζικές λύσεις στα σοβαρά προβλήματα της Εκκλησίας, δυστυχώς δεν τελεσφόρησαν, διότι ήρθαν σε αντίθεση με τις γενικότερες τάσεις της εποχής του.

Στον διορατικό αυτόν Πατριάρχη οφείλονται οι σχετικές «Νεαραί», που εξεδόθηκαν από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β´ τον Παλαιολόγο (1282 – 1328 μ.Χ.), όπως φαίνεται από τις αξιολογότατες επιστολές του Πατριάρχη προς τον αυτοκράτορα. Οι θιγόμενοι από αυτά τα αυστηρά μέτρα επίσκοποι και μοναχοί έγιναν προσωπικοί του αντίπαλοι και επιδόθηκαν στην κατασυκοφάντηση του Πατριάρχη, και τον ανάγκασαν να παραιτηθεί δύο φορές. Την πρώτη φορά διαδέχτηκε τον Γρηγόριο, τον Κύπριο (1289 – 1293 μ.Χ.). Τον Ιανουάριο του 1303 ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος μετά από ένα φοβερό σεισμό τον ανακάλεσε στον Θρόνο. Τη δεύτερη φορά (1304 – 1311 μ.Χ.) διαδέχτηκε τον Ιωάννη IB’. Κατόπιν αποσύρθηκε του θρόνου και μόνασε σε κάποια Μονή (πιθανότατα στο μοναστήρι του Ξηρολόφου, που ίδρυσε ο ίδιος), όπου απεβίωσε ειρηνικά σε ηλικία 100 χρονών (περί το 1323 μ.Χ.).

Τον βίο του έγραψε ο Θεόκτιστος ο Στουδίτης και ο Ιωσήφ Καλοθέτης, σύγχρονος του Γρηγορίου Παλαμά και η μεταγλώττιση αυτής έγινε από τον Αγάπιο Λάνδο στον «Νέο Παράδεισο». Η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνώρισε την αγιότητά του το 1368 και έκτοτε τιμά τη μνήμη του ως «οσίου Αθανασίου του νέου», στις 28 Οκτωβρίου.